Rechtbank Amsterdam
Gemachtigden eisers Rabobank en Decraene: mr. Boelens, mr. L.R. Bekke en mr. J. Vrielink
Gemachtigde gedaagde Greenpeace: mr. R. Hörchner
Rechter: mr. W.M. de Vries bijgestaan door mr. J. Dekker, griffier
In deze zaak botsen de rechten van Decraene bij de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer met de rechten van Greenpeace op betoging en vrijheid van meningsuiting.
"4.1. In dit kort geding gaat het om het gebruik door Greenpeace van het portret van [eiser 2] dat op 11 december 2023 in opdracht en ten behoeve van Rabobank en [eiser 2] is gemaakt. Rabobank stelt dat Greenpeace inbreuk heeft gemaakt op het portretrecht van [eiser 2] door zijn portret openbaar te maken zonder zijn toestemming, wat verboden is op grond van artikel 20 Auteurswet (Aw)."
De portretrechten uit de auteurswet, stammend uit 1912(!), zijn met de komst van de AVG overbodig geworden. Een herkenbaar portret is een persoonsgegeven dat alleen gebruikt mag worden met een verwerkingsgrond. Of een portret in opdracht is gemaakt, art. 19.4 Aw, doet er vandaag de dag niet meer toe. En zoals de rechtbank terecht opmerkt, artikel 20 geldt alleen voor de auteursrechthebbende en Greenpeace is geen auteursrechthebbende.
"4.7. [eiser 2] stelt (samen met Rabobank) dat de wijze waarop Greenpeace zijn portret gebruikt, niet meer kan worden gezien als een ludieke actie, maar een grootschalige en persoonsgerichte lastercampagne is. Hij vindt dat hij in deze uitingen persoonlijk wordt vereenzelvigd met een sociaal diskwalificerende context en dat de suggestie wordt gewekt dat hij zich schuldig maakt aan crimineel gedrag. De uitingen zijn in toenemende mate denigrerend, diskwalificerend en intimiderend. Door haar boodschap op zijn persoon te richten, op een wijze die in toenemende mate ernstiger van aard wordt, handelt Greenpeace ook gevaarzettend, nu deze uitingen kwaadwillende individuen ertoe kunnen bewegen om actie te ondernemen tegen [eiser 2] , of daarmee te dreigen, aldus steeds Rabobank en [eiser 2]."
"4.7. [eiser 2] stelt (samen met Rabobank) dat de wijze waarop Greenpeace zijn portret gebruikt, niet meer kan worden gezien als een ludieke actie, maar een grootschalige en persoonsgerichte lastercampagne is. Hij vindt dat hij in deze uitingen persoonlijk wordt vereenzelvigd met een sociaal diskwalificerende context en dat de suggestie wordt gewekt dat hij zich schuldig maakt aan crimineel gedrag. De uitingen zijn in toenemende mate denigrerend, diskwalificerend en intimiderend. Door haar boodschap op zijn persoon te richten, op een wijze die in toenemende mate ernstiger van aard wordt, handelt Greenpeace ook gevaarzettend, nu deze uitingen kwaadwillende individuen ertoe kunnen bewegen om actie te ondernemen tegen [eiser 2] , of daarmee te dreigen, aldus steeds Rabobank en [eiser 2]."
Eisers menen dat Greenpeace zich schuldig maakt aan laster, belediging en doxing. Geportretteerde had in plaats van een kort geding aan te spannen aangifte kunnen doen, dan had een strafrechter erover geoordeeld als het Openbaar Ministerie besloten had tot vervolging.
"4.8. Greenpeace beroept zich op haar betogingsrecht en vrijheid van meningsuiting. Zij heeft toegelicht dat de bestreden uitingen onderdeel zijn van een bredere campagne, waarin zij zich hard maakt voor een Europese ‘bossenwet’ die producten en geldstromen die bijdragen aan natuurverwoesting moet stoppen. Nadat zij eerst Europese politici heeft opgeroepen tot wetgeving, heeft zij in 2023 haar pijlen gericht op Rabobank en later ook op [eiser 2] zelf, als ‘CEO’ van Rabobank. Greenpeace heeft meerdere rapporten overgelegd waaruit zij afleidt dat Rabobank tot de grootste banken in de Europese Unie behoort als het aankomt op schadelijke geldstromen naar ‘ontbossings- en ecosysteemrisicosectoren’. Greenpeace en Rabobank hebben meerdere malen met elkaar om de tafel gezeten waarbij de inzet van Greenpeace was dat Rabobank zich publiekelijk uitspreekt voor een bossenwet voor banken."
"4.12. Het verspreiden van de posters vormt een inmenging in de privésfeer van [eiser 2] , maar dat is in dit geval niet onrechtmatig. [eiser 2] wordt door middel van deze posters weliswaar tegen wil en dank ‘het gezicht’ van Rabobank gemaakt en door Greenpeace persoonlijk aangesproken op zijn handelen, maar als bestuursvoorzitter heeft hij te dulden dat zijn gezicht wordt verbonden aan de bank die hij bestuurt en dat hij publiekelijk wordt aangesproken op zijn handelen in die hoedanigheid. Niet is gebleken van inmenging in zijn privésfeer die verder gaat dan het leveren van kritiek op zijn handelen als bestuursvoorzitter, door middel van gebruik van zijn portret."
"4.8. Greenpeace beroept zich op haar betogingsrecht en vrijheid van meningsuiting. Zij heeft toegelicht dat de bestreden uitingen onderdeel zijn van een bredere campagne, waarin zij zich hard maakt voor een Europese ‘bossenwet’ die producten en geldstromen die bijdragen aan natuurverwoesting moet stoppen. Nadat zij eerst Europese politici heeft opgeroepen tot wetgeving, heeft zij in 2023 haar pijlen gericht op Rabobank en later ook op [eiser 2] zelf, als ‘CEO’ van Rabobank. Greenpeace heeft meerdere rapporten overgelegd waaruit zij afleidt dat Rabobank tot de grootste banken in de Europese Unie behoort als het aankomt op schadelijke geldstromen naar ‘ontbossings- en ecosysteemrisicosectoren’. Greenpeace en Rabobank hebben meerdere malen met elkaar om de tafel gezeten waarbij de inzet van Greenpeace was dat Rabobank zich publiekelijk uitspreekt voor een bossenwet voor banken."
"4.12. Het verspreiden van de posters vormt een inmenging in de privésfeer van [eiser 2] , maar dat is in dit geval niet onrechtmatig. [eiser 2] wordt door middel van deze posters weliswaar tegen wil en dank ‘het gezicht’ van Rabobank gemaakt en door Greenpeace persoonlijk aangesproken op zijn handelen, maar als bestuursvoorzitter heeft hij te dulden dat zijn gezicht wordt verbonden aan de bank die hij bestuurt en dat hij publiekelijk wordt aangesproken op zijn handelen in die hoedanigheid. Niet is gebleken van inmenging in zijn privésfeer die verder gaat dan het leveren van kritiek op zijn handelen als bestuursvoorzitter, door middel van gebruik van zijn portret."
Het beroep van Greenpeace op haar rechten slaagt en de rechtbank wijst de vorderingen van eisers af.
Rechtbank Amsterdam 26 november 2024, ECLI:NL:RBAMS:2024:7219
Greenpeace heeft een portret van Decraene - bestuursvoorzitter van Rabobank - gebruikt in spandoeken, posters, stickers en online uitingen. Rabobank en Decraene vorderen in kort geding een verbod op het schenden (in de toekomst) van portretrechten van Decraene en andere aan Rabobank verbonden individuen, en vorderen verwijdering van de door Greenpeace verspreide uitingen en rectificatie daarvan.
Rechtbank Amsterdam 26 november 2024, ECLI:NL:RBAMS:2024:7219
Greenpeace heeft een portret van Decraene - bestuursvoorzitter van Rabobank - gebruikt in spandoeken, posters, stickers en online uitingen. Rabobank en Decraene vorderen in kort geding een verbod op het schenden (in de toekomst) van portretrechten van Decraene en andere aan Rabobank verbonden individuen, en vorderen verwijdering van de door Greenpeace verspreide uitingen en rectificatie daarvan.
27 november 2024 gepubliceerd.